Błędy językowe, czyli jak uniknąć swetra, wiatera i słów szedłem i wziąść.

 

      W codziennej mowie potocznej często nie zwracamy uwagi na poprawność językową. Mówimy szybko i niedbale. Gdy coraz częściej używamy niepoprawnej form utrwalamy je i w rezultacie zapominamy poprawnej formy. Jednak jak uniknąć błędów językowych i we właściwy sposób posługiwać się naszym pięknym językiem polskim? W tym artykule chciałabym przedstawić kilka najczęściej popełnianych przez Polaków błędów.

 

1. "włanczać" i "wyłanczać"

W wyrazach takich jak "wziąć" czy "ciąć" nie podkreślamy w wymowie literki "ą". Jednak w tych dwóch wyrazach oraz im podobnych należy mocno podkreślić "ą". Wielu Polaków zapomina o tym w szybkiej i niestarannej mowie.

 

2. ,,wziąść''

Kolejnym najczęściej popełnianym przez Polaków błędem jest mówienie ,,wziąść'' zamiast ,,wziąć''.

 

3. ,,swetr'' i ,,wiater''

Mimo tego, że słowa w takim wydaniu brzmią źle, wielu osób tak mówi. Oczywiście poprawne formy to ,,sweter'' i ,,wiatr''

 

4. ,,okres czasu''

Okres jest miarą czasu. Więc możemy powiedzieć ,,w tym okresie'' lub ,,w tym czasie''. Połączenie tych dwóch wyrazów daje nam ,,masło maślane''.

 

5. ,, w cudzysłowiu''

Wielu ludzi ma problem z odmianą słowa ,,cudzysłów''. Dla ułatwienia można to słowo skojarzyć z ,,rowem''. Mówimy w ,,rowie'', a nie w ,,rowiu'', więc poprawna forma to w cudzysłowie.

 

6. ,,spadać w dół'' i ,,cofać się do tyłu''

Przy tych wyrażeniach warto zadać sobie pytanie: Czy można spadać w górę i cofać się do przodu? Niepotrzebne  jest określenie kierunku, w końcu spadamy tylko w dół i cofamy się tylko do tyłu.

 

7. ,,oczywista oczywistość'' , ,,masło maślane'', ,,autentyczny fakt''
Chcąc użyć takich połączeń wyrazowych warto się zastanowić czy fakt może być nieprawdziwy a oczywistość nieoczywista?

Jeśli używamy takich wyrazów jak ,,fakt'' ,,oczywistość'' czy nawet ,,głupek'' bez sensu jest dodawać przymiotnik. W końcu fakt jest tylko autentyczny a głupek jest tylko głupi.

 

To były najczęściej popełniane błędy językowe. Ale jak się przed nimi ustrzec? Warto zapoznać się z nimi i je zapamiętać, by w przyszłości nie wyjść na ,,głupiego głupka''.

   

Weronika Beer

 

 

A teraz czas na kilka małych teścików, w których możecie sprawdzić swoją wiedzę na temat naszego ojczystego języka.

Symbole

1. Co symbolizuje czystość, niewinność, potegę, doskonałość?

a) dziecko        b) anioł          c) matka

2. Jaki kolor symbolizuje spokój, uduchowienie, wiarę, pobożność?

a) żółty             b) biały           c) błękit

3. Co symbolizuje ochronę, urodzaj, śmierć, płodność?

a) wieniec        b) tarcza         c) gwiazda

4. Która cyfra symbolizuje Boga, świętość, harmonię?

a) sześć           b) trzy             c) pięć

5. Co symbolizuje uzdrowienie, radę, niezniszczalność, oczyszczenie?

a) sól              b) słońce          c) apteka

6. Co symbolizuje pracowitość, troskliwość, porządek?

a) wilk             b) pszczoła       c) wróbel

7. Jakie zwierzę symbolizuje szlachetność, wdzięk, poezję?

a) łabędź         b) gołąb            c) skowronek

 

Ortografia

 1. sk_ _ any                    8. sk_wka

a) -ó-, -ż-                          a) -ó-

b) -u-,-ż-                           b) -u-

c) -ó-, -rz-                         9. _ _ąszcz

d) -u-,-rz-                          a) ch-,-sz-

2. p_czoła                         b) ch-,-ż-

a) -rz-                                c) ch-,-rz-

b) -ż-                                  d) h-,-sz-

c) -sz-                                10. sł_ _ąca

3. _ołnie_                           a) -u-,-ż-

a) ż-,-rz                               b) -ó-,-ż-

b) ż-,-ż                                c) -u-,-rz-

c) rz-,-rz                              d) -ó-,-rz-

d) rz-,-ż                               11. lin_ _ka

4. wa_adło                           a) -j-,-i-

a) -h-                                    b) -i-,-j-

b) -ch-                                  c) -i-,-i-

5. g_eg_ _łka                      12. _ańba

a) -ż-,-ż-,-ó-                          a) h-

b) -rz-,-rz-,-u-                        b) ch_

c) -ż-,-rz-,-u-                         13. wy_t_ał

d) -rz-,-ż-,-u-                          a) -z-,-ż-

6. _ _ligan                             b) -z-,-rz-

a) h-,-ó-                                 c) -s-,-rz-

b) ch-,-ó-                               d) -s-,-ż-

c) h-,-u-                                 e) -s-,-sz-

d) ch-,-u-                                f) -z-,-sz-

7.  _e_u_a

a) ż-,-ż-,-ch-

b) rz-,-ż-,-ch-

c) rz,-rz-,-h-

d) ż-,-rz-,-h-            

 

Frazeologizmy

1. Urodzony w niedzielę

a) Człowiek obdarzony dużym poczuciem humoru

b) Człowiek niefrasobliwe podchodzący do życia

c) Człowiek leniwy, unikający pracy, obibok

d) Człowiek mający wyjątkowe szczęście w życiu

2. Łowić ryby w mętnej wodzie

a) Ciągnąć zyski z nieuczciwych źródeł

b) Zatuszować, zlikwidować coś, ukryć przed ogółem

c) Usilnie się o coś starać, robić wszystko, co możliwe, by coś osiągnąć, czegoś dopiąć

d) Nic nie robić, trwać w bezczynności

3. Być jedną nogą _________

a) w obłokach  b) na tamtym świecie c) w ogródku d) w piekle

4. Czytać między __________

a) słowami      b) myślami      c) zwrotkami    d) wierszami

5. Kręcić na siebie _________

a) pętlę         b) nosem      c) bat      d) rzemień

 

Przysłowia

1. Bez pracy nie ma kołaczy.

Wyjaśnienie:

 

 

2. Darowanemu koniowi w zęby się nie zagląda.

Wyjaśnienie:

 

 

3. Fortuna kołem się toczy.

Wyjaśnienie:

 

 

4. Lepszy wróbel w garści niż wróbel na dachu.

Wyjaśnienie:

 

 

5. Co ma wisieć, nie utonie.

Wyjaśnienie:

 

 

6. Mądrej głowie dość dwie słowie.

Wyjaśnienie:

 

 

7. Jedna jaskółka wiosny nie czyni.

Wyjaśnienie:

 

 

Poprawność

1. Jak poprawnie zapisujemy datę?

a) trzeci lipiec             b) trzeci lipca

2. Jak zwrócimy się do kobiety, aby zwrócić jej uwagę?

a) Proszę panią           b) Proszę pani

3. Żegnając się, możemy napisać:

a) Na razie!                   b) Narazie!

4. Które ze słów nie jest synominem słowa ,,lakoniczny''?

a) treściwy     b) flegmatyczny   c) zwięzły   d) lapidarny

5. Jak poprawnie zapisać ?

a) można by      b) możnaby

 

A teraz sprawdź swoje odpowiedzi:

Symbole

1. b) 2. c) 3. a) 4. b)  5. a)  6. b)  7. a)

Ortografia

1. c)  2. c)  3. a)  4. a)  5. a)  6. b)  7. c)  8. b)  9. a)  10. a)  11. d)  12. b)  13. c)

Frazeologizmy

1.  c)  2. a)  3. b)  4. d)  5. c)

Przysłowia

1.  Żeby coś osiągnąć, trzeba najpierw na to zapracować.

2. Nie powinno się krytykować czegoś, co dostałeś w prezencie.

3. W każdej chwili może nastąpić nagła odmiana losu na złe lub dobre.

4. Lepsze jest coś co jest niedoskonałe, ale pewne, dostępne niż niedostępny ideał.

5. Co ma się zdarzyć, to się zdarzy.

6. Mądremu człowiekowi nie trzeba wiele mówić, bo szybko rozumie o co chodzi.

7. Nie należy wyciągać pochopnych wniosków na podstawie pojedynczych faktów.

Poprawność

1. b)  2. b)  3. a)  4. b)  5. b)